Studium Generale

(In het kader van de tentoonstelling Tracing Martin Heidegger’s hut and Paul Celan’s clouds van Joseph Semah van 5 november t/m 31 december 2011 in GEMAK)

Toegang gratis

(In het kader van de tentoonstelling Tracing Martin Heidegger’s hut and Paul Celan’s clouds van Joseph Semah van 5 november t/m 31 december 2011 in GEMAK)

Paul Celan, een van de grootste dichters van de twintigste eeuw, werd onder de naam Paul Antschel op 23 november 1920 geboren in Czernowitz, de toenmalige hoofdstad van Boekovina, een historische regio in het westen van het huidige Oekraïne en het noorden van Roemenië. Celan, zoon van Duitssprekende joodse ouders, werd joods opgevoed, maar volgde onderwijs op Duits christelijke scholen. In zijn jeugd werd hij geconfronteerd met het Roemeens antisemitisme, de erop volgende Russische bezetting en de verschrikkingen van de Duitse concentratiekampen.

In 1942 werden Celans ouders door de Duitse bezetter naar een werkkamp gedeporteerd en daar vermoord. Celan overleefde de Holocaust en vluchtte na de oorlog vanuit Rusland via Roemenië en Oostenrijk naar Parijs, waar hij zijn indrukwekkende oeuvre tot stand bracht. Hoofdthema in Celans werk is de diepgaande breuk die de Holocaust heeft aangebracht in de werkelijkheidsbeleving van de mens. Zijn gedichten geven een indrukwekkend antwoord op de uitspraak van de Duitse filosoof Theodor Adorno dat er na Auschwitz geen gedichten meer mogelijk zijn. Paul Celan is een veelbesproken dichter, wiens poëzie tot op de dag van vandaag voor velen een inspiratiebron vormt, onder anderen voor de filosoof Jacques Derrida, de schrijver Paul Auster, de architect Daniël Libeskind en de kunstenaars Anselm Kiefer en Joseph Semah.

Ton Naaijkens is hoogleraar Duitse letterkunde en Vertaalwetenschap aan de Universiteit Utrecht en directeur van het aldaar gevestigde Expertisecentrum Literair Vertalen. Hij schrijft vooral over poëzie en de vele aspecten van het vertalen. Hij vertaalde werk van Robert Musil en Paul Celan in het Nederlands. Naaijkens is redacteur van Armada, tijdschrift voor wereldliteratuur en van Filter, tijdschrift over vertalen.